A-z ye Balıkçının Hava raporu İleri
Amatör bir balıkçı ister karadan avlansın isterse tekneden. Havadan anlamak zorundadır.
Bazen kıyılarada ve açıkta deniz sütliman
(Karınca su içer) deyimi gibi durgunken birden patlayan bir bora Tekneleri alabora eder.
bu nedenle amatör balıkçının suları,rüzgarları,yönleri,ve özelliklerini öğrenerek denizin tehlikesiz olduğu dönemleri anlayıp ve güven içinde avcılık yapar.
Rüzgarların ana yönleri
Bir pusulayı önümüze alarak baktığımızda dört ana yönden oluştuğunu görürüz.Pratik olarak Güneşin doğduğu yönü sağına alan bir kimsenin tam karşısı kuzeyi gösterir.
Buradan esen rüzgara denizcilik dili ile YILDIZ denir.
Tam arkası güneyi gösterir.buradan esen rüzgara KIBLE denir.
Sağı doğuyu gösterir buradan esen rüzgara GÜNDOĞUSU denir.
Solu batıyı gösterir buradan esen rüzgara GÜNBATISI denir.
Bu rüzgarlar ve yönler dört asal rüzgar ve yöndür.
Yıldız ile gündoğusu arasından esen rüzgara POYRAZ
Gündoğusu ile kıble arasından esen rüzgara KEŞİŞLEME
Yıldız ile batı arasından esen rüzgara KARAYEL
Batı ile kıble arasından esen rüzgara LODOS denir
Bunlarda ikincil yön veya feri rüzgarlar denir feri rüzgarlar iki ana yön rüzgarın tam ortasından çıkan rüzgarlardır.
Ana yönleri tanıyalım
GÜNDOĞUSU: doğudan esen bir rüzgardır.Denizde tehlike yaratmaz.Ancak balıkçılık açısından kötü bir havadır.Ani ısı değişikliği yaptığından balıklar bu rüzgar estiğinde gezindikleri yerleri terk ederler.Onuniçin işte balıkçılar (her şeyin doğrusunu severim,gündoğrusunu sevmem)derler
GÜNBATISI:batıdan esen rüzgardır.Buna günindi de denir.Kaçak bir havadır.lodostan poyraza geçerken olur.yapacağı kaçak ve kötü havanın süresi bilinmez.
KIBLE:Sert rüzgarı olan bir hadır.Ne varki yapacağı hava bilinir.
YILDIZ:Meltem niteliğinde kıyıdan esen bir havadır.
KARAYEL: Yıldız ile günbatımının arasından esen rüzgardır.Daha çok geceleri karadan denize eser.Estiğinde sıcaklığın düşeceği ve kar yağışı geleceği anlaşılır.
LODOS:Kıble ile günbatımı arasından eser.Estiğinde sıcaklığın artacağı ve yağış olacağı anlaşılır Denizi alt üst eder.Balığa çıkılmaz.Bir diğer adıda bozyeldir.Lodosun arkasından genellikle poyrazYıldız ile günbatımının arasından esen rüzgardır.Daha çok geceleri karadan denize eser.Estiğinde sıcaklığın düşeceği ve kar yağışı geleceği anlaşılır.eser.
POYRAZ:Yıldız ile gündoğrusu arasından daha çok kışın eser.Orta karar bir havadır başka bir havaya dönüşmez balıkçılar için en sağlam hava olarak kabul edilir.Sıcaklık düşer halk arasında ayaz denilen soğuklar olur.Poyrazın arkasından genellikle lodos eser.Balıkçılar poyrazın kıçı lodostur,lodosun kıçı poyrazdır derler.
KEŞİŞLEME:Kıble ile gündoğrusu arasından esen bir rüzgardır.Buadın verilmesi nedeni istambulagöre Uludağ kıble ile gündoğrusu arasındadır.Uludağın eski adı keşiş dağıdır.Rüzgarda buradan estiği için bu rüzgara keşişleme denmiştir.Güneyde keşişlemeye güneydoğu rüzgarıda denir.Keşişleme günlerinde sabahtan keşişleme eserse öyleden sonra boğucu bir sıcak yapar.bunun arkasındanda genellikle boraya kadar varabilen tehlikeli denizler oluşur.keşişlemeye akyel de denir… Bu rüzgarlar arasında kalan ve ana yön ile ikincil yön (feri) yönler arasından esen rüzgarlara estikleri yönlerin ortak adını alarak anılırlar..
Yıldızpoyraz, Gündoğusupoyraz, Gündoğusukeşişleme,
Kıblekeşişleme, Kıblelodos, Batılodos, Batıkarayel, Yıldızkarayel.
Bu rüzgarlardandır. Ancak kerte denilen bu rüzgarları amatörlerin ayırt etmesi çok zordur.Pekte gerekmez.Çünkü arasında kaldığı rüzgarların ortak özelliklerini taşır.Bu rüzgarların dışında latif rüzgar niteliğinde olan ve ülkemizde dahaçok akdeniz bölgelerinde esen iki yaz rüzgarı vardır. Bunlardan imbat güney batıdan Denizden karaya eser. Deniz ile karanın farklı ısınıp soğumasından oluşur.İzmir yöreleri için özel bir rüzgardır.Gene deniz ile karanın farklı ısınıp soğuması nedeni ile karadan denize esen rüzgarada. Meltem denir.
Rüzgarlar şiddetlerine göre 12 adla anılırlar
Bunlar: Sakin, Gayet hafif, Latif, Orta, Firişka, Kuvvetli, Orta fırtına, Fırtına, Kuvvetli fırtına, Büyük fırtına, Bora, ve Kasırgadır.Kasırga ayrıca Siklon, veya tayfun adı ilede bilinir. Rüzgarın şiddeti saatte kilomrtre olarak ve havanın yere göre hızını anemometre ile ölçülür.
Rüzgarları anlama
Rüzgârların cinsini denizdeki dalgaların şekline, dumanlara, ağaç yaprakları ve dallarına, elektrik direkleri ve tellerine, evlerin damlarındaki kiremitlere, bacalara bakarak anlamak mümkündür.
Sakin denilen rüzgâr türünde, esinti hemen hemen hiç yoktur, dumanlar dikine çıkar, yapraklar kımıldamaz. Gayet hafif rüzgârda dumanlar az eğilim kazanır, yapraklar zaman zaman kımıldar. Hafif rüzgârda, yapraklar sürekli kımıldamaya, denizde sular oynaşmağa başlar. Latif rüzgârda yapraklar sürekli sallanır denizde dalgacıklar oluşur. Orta rüzgârda, ağaç dalları sallanmağa başlar, dalgacıklar küçük dalgalara dönüşür. Frişkada, dumanlar yatay hale gelir, bayraklar sürekli, ağaç dalları arasıra dalgalanır. Kuvvetli rüzgârda, rüzgârın hızı saatte 35-40 km.ye çıkar, büyükçe dalgalar meydana gelir, elektrik direklerinin telleri sallanarak vınlar. Orta fırtınada, hız saatte 50 km.ye ulaşır ve gerçek fırtına oluşur. Ağaçlar sallanır, sandalda dümen tutmak zorlaşır ve ayakta zor durulur. Fırtınada hız 60-70 km.ye ulaşır, ağaçlar sürekli sallanır ve küçük dallar kırılır. Kuvvetli fırtınada ağaç dallarının büyükleri de kırılır, elektrik direkleri sallanır, teller kopar, binaların kiremitleri ve bacaları uçar. Büyük fırtınada hız 100 km.nin üstüne çıkar. Küçük ağaçlar kökünden sökülebilir, çatılar uçar, yürümek imkânsız hale gelir, denizde tekneler alabora olur, büyük dalgalar keydana gelir. Borada, hız 120 km.ye çıkar, evlerde büyük hasarlar meydana gelir, damlar, çatılar uçar, büyük ağaçlar bile kökünden sökülür, denizde durmak imkânsız hale gelir. Kasırgada ise hızın limiti kalmaz; l20 km.nin üstüne çıkar, ne denizde, ne karada durulamaz, gerçek bir felaket başlar, büyük gemileri batırır, binaları temelinden söker, meydana gelen muazzam dalgalar kıyı şeridinde olan yerleşim bölgelerini yerle bir eder.
Bu belirtilere bakarak, esen rüzgârın hangisi ve hızının ne olduğunu anlamak mümkün olur. Böylece de denize çıkacak olan balıkçılar işlerini garantiye almış olurlar.
Ayrıca, güneş ve aya bakarak havanın nasıl olacağını anlamak da mümkündür. Örneğin, güneş batarken çevresinin kırmızımsı olması gökyüzünün açık ve pembemsi görünmesi ertesi gün için iyi bir havaya işarettir. Eğer güneşin çevresi sarı ise, yağışa, açık pembe ise rüzgâr eseceğine işarettir. Güneş doğarken ise, çevresi dumanlı ve hafif bulutlu ise rüzgâra, fazla dumanlı ve bulutlu ise fırtınaya, güneşin çevresi kırmızı renk ise yağmura ve rüzgâra işarettir.
Ay doğarken, çevresi kırmızı renkte ise yağmura ve rüzgâra, donuk renkli ise yağmura, çeşitli renkler arasında boğulmuş ise kuvvetli fırtınaya işaret eder.
Çiğ yağması, sis olmasına, açık ve berrak, yıldızlı geceler ertesi gün için iyi havaya, denizin renginin maviden koyu laciverte, ya da yeşile, siyaha dönüşmesi fırtınaya, martıların akşam üstü telaşlı uçmaları ve durmaksızın bağırmaları havanın sertleşeceğine işarettir. Sabahları keşişlemeden esen rüzgâr, öğleden sonra çok sıcak havanın ve onun ardından da kısa süren bir boranın habercisidir.
ÖNEMLİ FIRTINALAR
Ülkemizde görünen önemli fırtınaların adları ve başlama tarihleri aşağıya çıkarılmıştır. Bu fırtınaların tarihlerini bir yere yazmak ve denize çıkılacağında bunlara göre hareket etmek de son derece yararlı olur.
|
07 Ocak
|
Zemheri.
|
|
30 Ocak
|
Ayandon
|
|
01 Şubat
|
Hamsin
|
|
20 Şubat
|
1. Cemre
|
|
27 Şubat
|
2. Cemre
|
|
06 Mart
|
3. Cemre
|
|
11 Mart
|
Kocakarı
|
|
24 Mart
|
Koz Kavuran
|
|
26 Mart
|
Çaylak
|
|
07 Nisan
|
Kırlangıç
|
|
18 Nisan
|
Kuğu
|
|
04 Mayıs
|
Çiçek
|
|
16 Mayıs
|
Filizkıran
|
|
20 Mayıs
|
Kokolya
|
|
23 Mayıs
|
Ülker
|
|
12 Haziran
|
Gündömü
|
|
27 Haziran
|
Kızılerik
|
|
01 Temmuz
|
Yaprak
|
|
09 Temmuz
|
Çark dönümü
|
|
24 Temmuz
|
Karaerik
|
|
31 Temmuz
|
Kızılerik
|
|
06 Eylül
|
Bıldırcın geçişi
|
|
13 Eylül
|
Çaylak
|
|
24 Eylül
|
Kestane karası
|
|
01 Ekim
|
Turna geçimi
|
|
04 Ekim
|
Kuş geçimi
|
|
13 Ekim
|
Meryem Ana
|
|
17 Ekim
|
Kırlangıç
|
|
19 Ekim
|
Bağ bozumu
|
|
28 Ekim
|
Balık
|
|
26 Aralık
|
Gündönümü
|
|
21 Kasım
|
Koç katımı
|
|
30 Kasım
|
Ülker dönümü
|
|
09 Aralık
|
Karakış
|
|
18 Aralık
|
Gündönümü
|
Anlattığımız bilgilerin ışığı altında hangi rüzgarın estiğini anlamak kolaydır. Dört ana yön (Gündoğusu, Batı, Kıble, Yıldız) ya pusula ile yahut avlanılan bölgenin yönleri bilindiği için veyahut da doğuyu sağına alarak, batı sol, karşısı kuzey, arkamız güney olarak bulunur. Bu yönler bulunduktan sonra esen rüzgarın estiği yönü bayrak veya flamalara, çıkan dumanların yönüne bakarak bulabilirsiniz. Bu işaretlerin hiçbirisi yoksa, ıslatılan bir parmak havaya tutularak rüzgarın nereden estiği kolayca anlaşılır. Çünkü ıslak parmak rüzgara karşı hassastır.
